သာမန်လူတစ်ယောက်အနေနဲ့ တွေးရင် “ကိုယ်ပိုင်တဲ့ ပစ္စည်း ကိုယ်ဖာသာကိုယ် ဖျက်ဆီးတာ ဘယ်သူ့ ဂရုစိုက်ရမှာလဲ” ဆိုတာ ကိစ္စမရှိပေမဲ့ ကိုယ်ပိုင်တဲ့အသက်ကို ဆက်လက် မပိုင်ဆိုင်လိုတဲ့အတွက် ကိုယ့်ဖာသာကိုယ် ဖျက်ဆီးပစ်တာကတော့ သေသွားခဲ့ရင် ကိစ္စ မရှိဘူး၊ မသေဘဲ အသက်ရှင်နေဦးမယ်ဆိုရင်တော့ ကိစ္စရှိလာပြီ။
မိမိကိုယ်မိမိ သေကြောင်းကြံမှု ကျူးလွန်ရန် အားထုတ်ရင် အားထုတ်တဲ့သူကို တစ်နှစ်ထိ အလုပ်မဲ့ ထောင်ဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ဒဏ်နှစ်ရပ်လုံးဖြစ်စေ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံရနိုင်သည်။
အခုချိန်ထိ လူအများစုဟာ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်တွေကို စာချုပ်စာတမ်းမှတ်ပုံတင်ရုံးသို့ သွားပြီး မှတ်ပုံတင်နေကြတာ တွေ့ရတယ်။ စာရွက်စာတမ်းမှတ်ပုံတင်ရုံးကတော့ လိုအပ်တဲ့ အချက်အလက်တွေ ပြည့်စုံတယ်၊ စာရွက်စာတမ်း ပြည့်စုံတယ် ဆိုရင် မှတ်ပုံတင်ပေးလိုက်မှာ ဖြစ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ကိုယ့်ကုန်အမှတ်တံဆိပ်က ဥပဒေအရ အကာအကွယ် ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ မှတ်ပုံတင်ထားရဲ့သားနဲ့ ဘာလို့ အကာအကွယ် မရတာလဲ၊ ဒါဆိုရင် ဘာလုပ်ရမလဲ။
ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့် ဥပဒေကို ၃၀ ရက်၊ ၁လ၊ ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ ပြဌာန်းခဲ့ပြီး၊ ၁ ရက်၊ ၄ လ၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် အာဏာသက်ဝင်ခဲ့တယ်။ ဒီဥပဒေအရ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်များကို မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေအရသာ မှတ်ပုံတင်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ သို့မှသာ မိမိတို့ မှတ်ပုံတင်ထားသော ကုန်အမှတ်တံဆိပ်သည် တရားဝင်မှာဖြစ်ပြီး ဥပဒေအရ အကာအကွယ်ကို ရရှိနိုင်မှာ ဖြစ်တယ်။ (စာချုပ်စာတမ်းရုံးမှာ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့် မှတ်ပုံတင်ခြင်းသည် ယခုအခါ လုံးဝလုံးဝ ဥပဒေအရ အကာအကွယ် မရတော့ပါ။)
စစချင်းမှာ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့်ရုံးက စာချုပ်စာတမ်းရုံးမှာ မှတ်ပုံတင်ထားသော ကုန်အမှတ်တံဆိပ် အဟောင်းများကိုသာ ကာလတစ်ခုအထိ ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ အသစ်များကို လက်ခံ ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ခြင်း မရှိပါ။ ယခုအခါမှာတော့ အဟောင်းများကို ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်သည့် အချိန်ကာလ အပိုင်းအခြား ကုန်ဆုံးခဲ့ပြီး ဖြစ်လို့ အဟောင်းနဲ့ အသစ် ကွဲပြားမှု မရှိတော့ပါ။ ဦးစွာအရင် မှတ်ပုံတင်နိုင်သူသာ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့် အခွင့်အရေးကို ရရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်အဟောင်းပိုင်ရှင်များအနေနဲ့ မူပိုင်ခွင့်မှတ်ပုံတင်တာ နောက်ကျလို့ ကိုယ့်ကုန်အမှတ်တံဆိပ်ကို သူများဦးသွားပြီး ယူသုံးသွားလို့ကတော့ ဒုက္ခနဲ့ လှလှ တွေ့ကြရမှာ ဖြစ်တယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက အထက်တန်းကျောင်းသားလေး ကျောင်းသွားပြီး၊ ကျောင်းမရောက်၊ အိမ်ပြန်မရောက်ဘဲ ပျောက်သွားတဲ့ သတင်း အွန်လိုင်းပေါ်မှာ ပျံ့နှံ့ခဲ့တယ်။ ဖတ်မိသူ အပေါင်းလည်း စိတ်ပူကြရတယ်။ နောက်တော့ အိမ်ပြန်ရောက်လာပြီဆိုတဲ့ သတင်း ဖတ်ရတော့မှ စိတ်ပူပေးကြတဲ့သူတွေ စိတ်အေးကြရတော့တယ်။ အဖေဖြစ်သူက ဖုန်းသိမ်းတာကို စိတ်ဆိုးပြီး အိမ်ပေါ်က ဆင်းသွားတာတဲ့။
ဒီအဖြစ်အပျက်ကြောင့် မိဘကို စိတ်ဆိုးပြီး အိမ်ပေါ်က ဆင်းလာတဲ့ ကလေး ကိုယ့်ဆီရောက်လာလို့ လက်ခံထားရင် ပြစ်မှုမြောက်သလား ဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေ မေးလာကြတယ်။ ကလေးမိဘတွေအနေနဲ့ ကလေးလက်ခံထိန်းသိမ်းထားတဲ့ သူကို သွေးဆောင်ဖြားယောင်းမှုနဲ့ တရားစွဲဆိုနိုင်သလား။
အရွယ်မရောက်သေးတဲ့ ကလေးကို မိဘတွေ မသိအောင် ကိုယ့်အိမ်မှာ လက်ခံထားရင် သွေးဆောင်ဖြားယောင်းမှု မြောက်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကလေးက သူ့မိဘတွေကို ကိုယ်က အသိပေး အကြောင်းကြားရင် အန္တရာယ် ရှိတဲ့အရပ်တွေဆီ ထွက်သွားမှာစိုးလို့ အကြောင်းမကြားတဲ့အကြောင်း ပေါ်လွင်အောင် သက်သေပြနိုင်ရင်တော့ သွေးဆောင်ဖြားယောင်းမှု မမြောက်ပါ။
ဥပဒေမှာ ဖော်ပြထားတာကတော့
အသက်ဆယ့်လေးနှစ်အောက် ယောက်ျားကလေးတစ်ဦးဦးကိုဖြစ်စေ၊ အသက်ဆယ့်ရှစ်နှစ်အောက် မိန်းကလေးတစ်ဦးဦးကိုဖြစ်စေ၊ အုပ်ထိန်းသူက သဘောမတူဘဲဆောင်ယူလျှင် သို့မဟုတ် သွေးဆောင်ဖြားယောင်းခြင်းအားဖြင့် ထွက်သွားစေလျှင် ထိုအရွယ်မရောက်သေးသူကို ဥပဒေနှင့်အညီ အုပ်ထိန်းသူထံမှ လူကိုခိုးယူသည်မည်၏ဟု ရာဇသတ်ကြီးတွင်ပြဌာန်းထားပါသည်။
အရွယ်မရောက်သေးသောကလေးသည် လမ်း၌ တရားခံနှင့်တွေ့၍ မိမိအလိုအလျောက် တရားခံနောက်သို့ လိုက်သွားခြင်းသည်လည်း အုပ်ထိန်းသူ၏ အုပ်ထိန်းမှုအောက်မှ အုပ်ထိန်းသူ သဘောမတူဘဲ ဆောင်ယူခြင်းဖြစ်သည်ဟု စီရင်ထုံးများက ဆုံးဖြတ်ထားပါသည်။ သို့သော် အုပ်ထိန်းသူက သဘောတူခွင့်ပြုလျှင်တော့ ပြစ်မှုမမြောက်ပေဟု စီရင်ထုံးများကဆုံးဖြတ်ထားပြန်ပါသည်။
ချစ်သူသက်တမ်းနှစ်ပတ်လည်ပွဲ၊ အိမ်ထောင်သက်နှစ်ပတ်လည်ပွဲ၊ မွေးနေ့ပွဲ၊ လုပ်ငန်းနှစ်ပတ်လည်ပွဲ စသည်များကို ကျင်းပသလိုမျိုး မိမိတို့ တည်ထောင်ထားတဲ့ ကုမ္ပဏီကိုလည်း နှစ်စဉ် မွေးနေ့လုပ်ပေးရန် လိုအပ်ပါတယ်။
မိဘရိုးရာများကို ပုံမှန် မလုပ်ဆောင်ဘဲ ပျက်ကွက်ရင် နတ်ကိုင်တယ်ဆိုပြီး ကြားဖူးကြတယ်ဟုတ်။ နတ်ကိုင်ရင်တော့ အနည်းနဲ့အများ စိတ်အနှောင့်အယှက် ကြုံကြရတယ်။ အဲလိုပဲ သူ့ကိုလည်း မွေးနေ့လုပ်နေကြ မလုပ်ပေးရင် နတ်ကိုင် အဲမဟုတ်ပါဘူး သူ စိတ်ဆိုးလိမ့်မယ်နော်။
ဒီတော့ ကုမ္ပဏီတစ်ခုဟာ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း Annual return မဖြစ်မနေ တင်ကြရမှာ ဖြစ်တယ်
မတင်ဖြစ်ရင်တော့ ကုမ္ပဏီဟာ
Suspend
Struck off
အခုနောက်ပိုင်းဆိုရင်
အခွန်မဆောင်တဲ့ ကိစ္စတွေနဲ့ ပေါင်းပြီး Black List ပါ အသွင်းခံရတတ်ပါတယ်။
၂၀၁၇ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံကုမ္ပဏီများ ဥပဒေပါပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ အီလက်ထရောနစ် မှတ်ပုံတင်စနစ် MyCO တွင် ၁.၈.၂၀၁၈ မှ ၁၅.၁.၂၀၂၀ ရက်နေ့ထိ မှတ်ပုံတင်ခဲ့သည့် ကုမ္ပဏီ စုစုပေါင်း ၆၇,၃၆၇ တွင် ကုမ္ပဏီ ၇,၆၃၇ သည် ဆိုင်းငံ့ (Suspended) အခြေအနေတွင် ရောက်ရှိ နေပါသည်။ သို့ဖြစ်ပါ၍ မိမိကုန်မ္ပဏီ၏ Company Status တွင် Suspended ဖြစ်/မဖြစ်ကို အမြန်ဆုံး စစ်ဆေးပြီး ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် အညီ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နိုင်ပါရန် အသိပေး အပ်ပါသည်။
အဆိုပါဆိုင်းငံ့ ကုမ္ပဏီများအား မြန်မာနိုင်ငံကုမ္ပဏီများ ဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၃၀ (စ) အရ MyCO တွင် ဆိုင်းငံ့စာရင်း (Suspended) စတင်ဖော်ပြခံရသည့် နေ့မှ ၆ လ အတွင်း နှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ (Annual Return) မတင်ပြပါက System မှ Company Status တွင် မှတ်ပုံတင်စာရင်းမှ ပယ်ဖျက်ခြင်း (Struck Off) အဖြစ် ပြောင်းလဲဖော်ပြသွားမည်ဖြစ်ပါကြောင်း Dica မှအသိပေးကြေညာထားပါသည်။
ကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် suspend သို့မဟုတ် struck off ဖြစ်နေပါက ထိုကုမ္ပဏီတွင်ပါဝင်သော ဒါရိုက်တာများသည် အခြားကုမ္ပဏီအသစ်တည်ထောင်လို့မရပါ။
(က) မရွေ့မပြောင်းနိုင်သောပစ္စည်းကို အပိုင်ပေးသည့်စာချုပ်စာတမ်းများ၊
(ခ) မရွှေ့မပြောင်းနိုင်သော ပစ္စည်း၌ဖြစ်စေ၊ ယင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ဖြစ်စေ တန်ဖိုးငွေကျပ်တစ်သိန်းနှင့် အထက်ရှိသည့် မရွေ့မပြောင်းနိုင်သောပစ္စည်းများ ရောင်းချခြင်း၊ ဆိုင်ရာဆိုင်ခွင့် အကျိုးစီးပွား တစ်စုံတစ်ရာဖြစ်စေရေးအတွက် ကြေညာခြင်း၊ လွှဲအပ်ခြင်း၊ ကန့်သတ်ခြင်း၊ စွန့်လွှတ်ခြင်းနှင့် ဖျက်သိမ်းခြင်းတို့ကို ခိုင်မာစေရန်ပြုလုပ်သည့် သေတမ်းစာမဟုတ်သော စာချုပ်စာတမ်းများ၊ ယင်းစာချုပ်စာတမ်းတို့နှင့် သက်ဆိုင်သည့် ပိုင်ဆိုင်ခွင့်အပေါ် တရားရုံးကချမှတ်သည့် စီရင်ချက်၊ ဒီကရီ၊ အမိန့်၊
(ဂ) တန်ဖိုးငွေကျပ်တစ်သိန်းနှင့်အထက်ရှိသည့် ပိုင်ဆိုင်ခွင့်စာချုပ်ကိုအပ်နှံ၍ ပေါင်နှံငွေချေးခြင်းမှ တစ်ပါး ပေါင်နှံခြင်းကို ပေါင်နှံသူလက်မှတ်ရေးထိုးပြီး အနည်းဆုံးအသိသက်သေနှစ်ဦးက မှန်ကန် ကြောင်း ဝန်ခံလက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် ပေါင်နှံခြင်းစာချုပ်များနှင့် ပေါင်နှံခြင်း ဖျက်သိမ်းသော စာချုပ်များ၊
(ဃ) မရွှေ့မပြောင်းနိုင်သောပစ္စည်းကို တစ်နှစ်ပြီးတစ်နှစ် ငှားရမ်းခြင်း၊ တစ်နှစ်ထက်ပို၍ ငှားရမ်းခြင်း၊ ငှားရမ်းခကို နှစ်အလိုက်သတ်မှတ်၍ ငှားရမ်းခြင်းစာချုပ်များ၊
(င) ကုမ္ပဏီအသင်းအဖွဲ့တို့က မရွှေ့မပြောင်းနိုင်သောပစ္စည်းပိုင်ဆိုင်ခွင့် အားလုံးကိုဖြစ်စေ အချို့အဝက် ကိုဖြစ်စေ ယင်းပစ္စည်းနှင့် သက်ဆိုင်သည့် အကျိုးစီးပွားကိုဖြစ်စေယုံမှတ်အပ်နှံသူသို့ ပေါင်နှံခြင်း၊ ပေးအပ်ခြင်း သို့မဟုတ် အခြားနည်းဖြင့် လွှဲအပ်ခြင်းပြုသည့် စာချုပ်စာတမ်းများ၊
(စ) ကိတ္တိမသားသမီးမွေးစားခြင်း စာချုပ်စာတမ်းများ၊
(ဆ) နိုင်ငံတော်အစိုးရက အခါအားလျော်စွာ သတ်မှတ်သည့်စာချုပ်စာတမ်းများ စသည်တို့ဖြစ်ကြပါသည်။
A&D Myanmar Legal Services
See less
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် ၁/၂ဝ၂၅) ပြဌာန်းခဲ့သော ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးဥပဒေပုဒ်မ (၂) တွင်အောက်ပါအတိုင်းပြဌာန်းထားပါသည်။
ပုဒ်မ၂။ ဤဥပဒေသည် နိုင်ငံတော်သမ္မတက အမိန့်ကြော်ငြာစာဖြင့် သတ်မှတ်သည့်နေ့ရက်တွင် စတင်အာဏာ တည်စေရမည်။
A&D Myanmar Legal Services
ကိုယ်ပိုင်အသိဉာဏ်ဖြင့် ပြုလုပ်သော တီထွင်ဖန်တီးမှုများကို အကာအကွယ်ပေးရန် ဥပဒေအရပေးအပ်သည့်အခွင့်အရေးကို ဆိုလိုပါသည်။
မြန်မာပြည် မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေတွင် (၁) ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့် ဥပဒေ the Trademark Law ၊ (၂) စာပေနှင့်အနုပညာမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ the Copyright Law၊ (၃) တီထွင်မှုမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ the Patent Lawနှင့် စက်မှုဒီဇိုင်းမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ the Industrial Design Lawဟူ၍ မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ (၄) မျိုးရှိပါသည်။.
(၁) ကုန်ပစ္စည်း သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတစ်ခုကို ကိုယ်ပိုင်အမည်နာမများ၊ အက္ခရာများ၊ ကိန်းဂဏန်းများ၊ ပုံဖော်ထားသော အစိတ်အပိုင်းများ၊ အရောင်အသွေး ပေါင်းစပ်မှုတို့ အပါအဝင် မျက်စိဖြင့် မြင်တွေ့နိုင်သာ အမှတ်အသားတစ်ခုခုကိုသော်လည်းကောင်း၊ ယင်းအမှတ်အသား တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ပေါင်းစပ်ထားသည့် အမှတ်အသားတစ်ခုခုကိုသော်လည်းကောင်း မှတ်ပုံတင်လိုလျှင် ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေဖြင့် မှတ်ပုံတင်ရမည်။.
(၂) စာပေ သို့မဟုတ် အနုပညာလက်ရာများနှင့် ဆင့်ပွားလက်ရာများကို မှတ်ပုံတင်လိုလျှင် စာပေနှင့်အနုပညာမူပိုင်ခွင့် ဥပဒေဖြင့် မှတ်ပုံတင်ရမည်။.
(၃) နည်းပညာနယ်ပယ်ရှိ သီးခြားအခက်အခဲပြဿနာတစ်ရပ်ကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်သည့် ထုတ်ကုန် သို့မဟုတ် ထုတ်လုပ်မှုနည်းစဉ်ဆိုင်ရာ ဖန်တီးမှုကို မှတ်ပုံတင်လိုလျှင် တီထွင်မှု မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေဖြင့် မှတ်ပုံတင်ရမည်။.
(၄) မျဉ်းကြောင်းများ၊ ကောက်ကြောင်းများ၊ အရောင်အသွေးများ၊ ပုံသဏ္ဌာန်၊ မျက်နှာပြင် အနေအထား၊ အထည်အလိပ်အသား၊ ထုတ်ကုန်ပစ္စည်းတို့၏ သွင်ပြင်လက္ခဏာများ သို့မဟုတ် ယင်းတို့၏ အလှအပအဆင်တန်ဆာ သို့မဟုတ် ယင်းတို့၏ သွင်ပြင်လက္ခဏာများနှင့် အလှအပအဆင်တန်ဆာတို့မှ ပေါ်ထွက်လာသော စက်မှုထုတ်ကုန် သို့မဟုတ် လက်မှုထုတ်ကုန်တစ်ခုလုံး သို့မဟုတ် အစိတ်အပိုင်း တို့၏ အပြင်ပန်းပုံသဏ္ဌာန်ကို မှတ်ပုံတင်လိုလျှင် စက်မှုဒီဇိုင်းမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေဖြင့် မှတ်ပုံတင်ရမည်။
A&D Myanmar Legal Services မှာ ရာဇဝတ်မှု၊ တရားမမှု၊ ကုမ္ပဏီဆိုင်ရာ ကိစ္စများနဲ့ မြန်မာ့ဓလေ့ထုံးတမ်းဆိုင်ရာ ဥပဒေရေးရာ အကြောင်းအရာတွေကို အကျုံးဝင်တဲ့ ဆောင်းပါးများစွာကို တွေ့ရမှာပါ။ လုပ်သက် ၁၀ နှစ်ကျော် အတွေ့အကြုံရှိတဲ့ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ပညာရှင်တွေက “ဥပဒေရေးရာ အဖြေ၊ ကျွန်ုပ်တို့တာဝန်” ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ဒီဆောင်းပါးတွေကို ရေးသားထားတာပါ။ သင့်ရဲ့ ဥပဒေဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်တွေအတွက် ဒီမှာ စူးစမ်းဖတ်ရှုလိုက်ပါ။
ရာဇဝတ်မှုကနေ ကုမ္ပဏီရေးရာ၊ မြန်မာ့ဓလေ့ထုံးတမ်းကနေ တရားမမှုအထိ – ဥပဒေဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာမျိုးစုံကို ဒီမှာ ဖတ်ရှုလို့ ရပါတယ်။
A&D Myanmar Legal Services